Wat de menopauze ons kan leren over verandermanagement

De menopauze is een belangrijk persoonlijk overgangsmoment. Maar ook binnen organisaties zijn er ingrijpende momenten van veranderingen. Kan je inzichten hierrond met elkaar in verband brengen?

Door : Catherine Carton

De menopauze is een belangrijk persoonlijk overgangsmoment. Maar ook binnen organisaties zijn er ingrijpende momenten van veranderingen. Kan je inzichten hierrond met elkaar in verband brengen?

Door : Catherine Carton

Foto: Freepik

Een overgangsritueel

Ik gun mezelf een “rite de passage” en vertrek voor een week naar Sinaï, een prachtige steenwoestijn. De naam Sinaï komt van de Soemerische maangodin Sin, vergelijkbaar met de moedergodin Hathor uit de Egyptische mythologie. ‘Ai’ betekent ‘bron’ in het Arabisch. Deze betekenis onderstreept de kracht van deze plek en haar connectie met vrouwelijke energie en transformatie.

Mijn reis is een bewuste stap om mijn overgang diepgaand te beleven. Jarenlang was ik actief in de farmaceutische industrie, verantwoordelijk voor de anticonceptie- en menopauzemarkt. Hierdoor ken ik de Westerse kijk op de menopauze door en door.

Maar mijn interesse gaat verder: hoe kijken andere culturen naar dit natuurlijke proces? In tegenstelling tot de Westerse visie – waarin de menopauze vaak wordt gepathologiseerd – zien bijvoorbeeld Oosterse culturen het als een transformatie naar een krachtigere fase van het leven vol wijsheid en innerlijke kracht.

De menopauze, een overgangsmoment

Overgangsmomenten, zowel op individueel als organisatorisch niveau, vragen om bewuste aandacht. Hoe vaak rennen we niet door veranderingen heen, zonder stil te staan bij de impact ervan? Een ritueel helpt om een moment van reflectie te creëren, om los te laten wat was en ruimte te maken voor wat komt. Dit geldt niet alleen voor de levensfase waarin ik me bevind, maar ook voor grotere transformaties in bedrijven en teams.

Overgangsrituelen in organisaties

Bij fusies, overnames of andere ingrijpende veranderingen binnen organisaties en teams is het net zo belangrijk om deze momenten bewust te markeren. Het samensmelten van twee organisaties betekent vaak het mengen van verschillende culturen en het omgaan met verandering. Dit vraagt om vertraging, erkenning en verdieping.

“Door overgangsmomenten te markeren, geef je bestaansrecht aan wat ooit was en bereid je voor op wat komt.”

Net als bij persoonlijke transities is het in organisaties essentieel om stil te staan bij wat verandert. Door rituelen te gebruiken, kun je een overgang bewust markeren, dankbaar terugblikken en het onbekende omarmen met vertrouwen in het potentieel dat zich zal ontvouwen.

Rituelen creëren verbinding, zowel tussen mensen als binnen organisaties. Denk aan afscheidsbijeenkomsten, symbolische handelingen of gezamenlijke reflectiemomenten die helpen om de verandering echt te laten landen.

Foto: Freepik

Het belang van rituelen en geïntegreerde zorg

Rituelen spelen ook een belangrijke rol in de gezondheidszorg. Geïntegreerde zorg richt zich op een holistische benadering, waarin lichamelijke, emotionele en sociale aspecten samenkomen. Binnen deze context kunnen rituelen helpen om overgangen op een betekenisvolle manier te begeleiden.

In de zorg kunnen overgangsrituelen bijdragen aan:

Acceptatie en verwerking – Door momenten van verandering bewust te markeren, krijgen patiënten en zorgverleners de ruimte om stil te staan bij wat is geweest en zich voor te bereiden op wat komt.
Verbeterde communicatie – Rituelen kunnen als brug fungeren tussen zorgverleners en patiënten, waardoor gesprekken over emoties en verwachtingen gemakkelijker verlopen.
Versterking van het welzijn – Symbolische handelingen, zoals een gezamenlijk moment van reflectie of het aansteken van een kaars, kunnen rust en houvast bieden tijdens ingrijpende levensgebeurtenissen.
Meer verbinding in zorgteams – Door rituelen in te bedden in de zorgpraktijk, ontstaat er een diepere samenwerking tussen professionals en een grotere betrokkenheid bij de patiëntenzorg.

Hoe geef je vorm aan een hedendaags ritueel binnen een werkcontext?

Een ritueel hoeft niet traditioneel of spiritueel te zijn; het kan juist iets eigentijds en praktisch zijn dat aansluit bij de cultuur en waarden van de organisatie. Enkele tips om een passend overgangsritueel te creëren:

Betrek de betrokkenen – Vraag medewerkers om mee te denken over hoe ze deze overgang willen markeren. Dit zorgt voor draagvlak en een gevoel van eigenaarschap.
Gebruik symboliek – Een visueel of tastbaar element, zoals het gezamenlijk planten van een boom, iets maken of een speciaal object doorgeven, helpt om de verandering tastbaar te maken.
Creëer een reflectief moment – Organiseer een moment waarop medewerkers kunnen terugkijken op wat was en vooruit kunnen blikken op wat komt. Dit kan in de vorm van storytelling, het delen van herinneringen of een gezamenlijk gesprek.
Vier de overgang – Maak ruimte voor een viering, groot of klein, waarin de verandering erkend wordt. Dit kan met een gezamenlijk evenement, een informeel samenzijn of een inspirerende speech.
Maak het ritueel onderdeel van de bedrijfscultuur – Door rituelen bij verschillende overgangen structureel in te zetten, ontstaat er een gevoel van continuïteit en verbinding binnen de organisatie.

De kunst van transitie

Of het nu om persoonlijke groei gaat of professionele transitie, het bewust stilstaan bij belangrijke momenten brengt verdieping, acceptatie en een soepelere overgang naar een nieuwe fase. Wanneer we deze overgangen met aandacht en respect benaderen, ontstaat er ruimte voor nieuwe energie, creativiteit en duurzame groei.

Ondersteuning nodig bij jouw verandering?

Wil je de juist aandacht geven aan een verandering, je organisatie breder bewust maken tijdens een transformatie en er sterker door worden? Ontdek hoe wij jou, je team en je organisatie hierin kunnen ondersteunen.

Stuur ons een berichtje >>

Wil je op de hoogte blijven van ons werk in zorg & welzijn?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, en ontvang elke maand een nieuwe dosis inspiratie in je inbox!