Menu
NL |
NL |
Menu
NL |
NL |
Verslag van de Socius trefdag 2024: Welzijn en cultuur onlosmakelijk verbonden?
Het sociaal-culturele middenveld verzamelde zich op 21 november in Brussel op de door Socius georganiseerde Trefdag Sociaal-cultureel Werk 2024, met als thema “Cultuur voor welzijn”.
Door : Sam Rombaut
Het sociaal-culturele middenveld verzamelde zich op 21 november in Brussel op de door Socius georganiseerde Trefdag Sociaal-cultureel Werk 2024, met als thema “Cultuur voor welzijn”.
Door : Sam Rombaut
Met kersvers Vlaams minister van welzijn Caroline Gennez als gastspreker – nu ook bevoegd voor cultuur – kon het thema niet beter gekozen zijn. Het was dan ook reikhalzend uitkijken naar haar slotwoord.
Vóór het zover was konden de aanwezigen genieten van een rijkgevuld dagprogramma aan lezingen, workshops en panelgesprekken. Omgaan met rouw en verlies, digitaal welzijn, toekomstdenken, filosofische beschouwingen bij zelfzorg, sociale infrastructuur… stuk voor stuk interessante topics. Helaas moest er onverbiddelijk een keuze gemaakt worden.
Theatermaakster Laura van Dolron opende eerst nog met een emotionele voorstelling waarin ze voorbeelden van liefde uit haar eigen omgeving plukte, waarna alle aanwezigen op weg vertrokken naar hun zelfgekozen trajecten.
Cultuur op verwijzing
Wij kozen als eerste onderdeel het panelgesprek “Cultuur op voorschrift”. Met bestaande programma’s als “Bewegen Op Verwijzing” in het achterhoofd werd hier de mogelijkheid van cultuur op verwijzing onderzocht. Het positieve gezondheidsmodel van Machteld Huber vormde het perspectief voor dit boeiende gesprek.
Els Rossignol, die CM vertegenwoordigde, verbond cultuurbeleving terecht met zingeving, op zich een belangrijke component van algemeen welzijn. Wanneer iemand in contact wordt gebracht met creativiteit wordt er voor de persoon ook even voorbijgegaan aan zijn of haar medische problematiek.
Zonder de ambitie te hebben om dit genezing te noemen, wordt de patiënt wel terug meer mens. En komt bovendien via cultuur meer in verbinding met anderen. Het is hartverwarmend te horen dat CM daadwerkelijk experimenteert met zo laagdrempelig mogelijke cultuurbeleving, om de positieve invloed op welzijn ervan in kaart te brengen.
De Verenigingspil
Martin De Loose van Neos vzw sloot hier naadloos op aan met een andere concrete toepassing: De Verenigingspil. Een prachtig project die een stappenplan om terug aansluiting te vinden bij het verenigingsleven verpakt als bijsluiter in een als medicijn vermomd doosje. Effectief voor te schrijven door de gemiddelde eerstelijnszorger.
Zeg maar gerust een tegengif voor eenzaamheid in de maatschappij. Het verenigingsleven is dan ook een belangrijke preventieve component in de geestelijke gezondheidszorg en kan de afkalving van menselijk contact door technologie helpen compenseren.
Met Michaël Van Houtte van Erfgoedcel Denderland en onderzoekster Elke Plovie werd verder gediscussieerd over de praktische aanpak van cultuur op verwijzing: hoe bewaak je de scheidslijn tussen sociaal en cultureel werk, hoe ga je om met culturele organisaties die niet zomaar elke doelgroep kunnen ontvangen, wat zijn de gevolgen voor betrokken kunstenaars, wie faciliteert en wie organiseert…
Het hele gesprek, vakkundig gemodereerd door Mieke Dumont, werd uiteindelijk mooi samengevat in één zin: hoe kan je realistisch zinvolle vrijetijdsbesteding in groep creëren, de nood eraan detecteren en de verwijzing organiseren?
vlnr: Els Rossignol – Elke Plovie – Michaël Van Houtte – Martin De Loose – Mieke Dumont
Economie voor welzijn
In een ideale wereld staat economie natuurlijk ten dienste van algemeen welzijn, zoals je het in een gemiddeld Scandinavisch land al eens tegenkomt. Moderator Piet Ruig schotelde ons in de namiddag daartoe het model van de donut-economie voor. Niet de natte droom van Homer Simpson, maar wel een model waarbij de economie zich stabiel verhoudt tussen het verlenen van sociale noden enerzijds en het respecteren van het ecologisch plafond anderzijds.
Vooralsnog is welzijn echter totaal ondergeschikt aan groei, consumptie en ongelijkheid. Dit volgende panelgesprek probeerde daarom een antwoord te vinden op de vraag hóe een draagvlak te creëren voor het prioritair maken van maatschappelijke waarden. En hoe vertaal je maatschappelijke waarden in cijfers en indicatoren? Het BNP is in dat opzicht bijvoorbeeld nietszeggend over welvaart, gezien zowel het BNP als armoede tegelijkertijd kunnen stijgen.
Power comes from the muzzle of a mestkar
Pannelleden Inez Louwagie, Nicky Pouw en Nick Meynen stelden dat er een brede mix nodig is van acties en maatregelen. Bedrijven moeten verduurzamen, het middenveld moet een rol opnemen als motor, direct activisme en het bottom-up ontwikkelen van nieuwe modellen is nodig, onderzoek moet concrete resultaten leveren om een beleid te overtuigen en liefst ontstaat er ook nog een massabeweging.
Nick Meynen stelde die massabeweging als vereiste, gezien verandering enkel uit een crisis kan komen (Milton Friedman indachtig). Hij maakte daarbij de kanttekening dat mocht er al een ecologische vooruitgang geweest zijn na jaren van klimaatdemonstraties en ecologisch lobby-werk in Europa, dat die dan onlangs met één boerenprotest zijn uitgewist.
Terecht werd de vraag gesteld of vredevolle oplossingen wel zullen volstaan. Moet de klimaatbeweging ook investeren in mestkarren om agendapunten sneller doorgedrukt te krijgen?
Cultuur en welzijn onlosmakelijk in dialoog
Het einde van de dag was bereikt en iedereen verzamelde voor het slotwoord van Vlaams minister van welzijn – en cultuur – Caroline Gennez. De minister benadrukte het cruciale belang van het sociaal-culturele middenveld en moedigde de betrokken organisaties aan om hun kritische en politiek relevante rol te behouden. In lijn met het thema “Cultuur voor welzijn” verwees de minister op de duidelijke relatie tussen haar twee beleidsdomeinen.
We kijken uiteraard uit naar de concrete invloed op de welzijnssector van de logische beslissing deze twee domeinen in dialoog te brengen. Een moedgevende conclusie van een boeiende en perfect georganiseerde trefdag.
Het sociaal-culturele middenveld is essentieel in onze maatschappij. Het belang ervan is onmogelijk te negeren. Cultureel en sociaal werk zijn broodnodig, zeker in deze tijden, en mijn kabinet zal gezien mijn bevoegdheden cultuur en welzijn altijd voluit achter jullie staan.
Caroline Gennez, Vlaams minister van welzijn
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, en ontvang elke maand een nieuwe dosis inspiratie in je inbox!
Verslag van de Socius trefdag 2024: Welzijn en cultuur onlosmakelijk verbonden?
Project rond valpreventie vermindert valrisico voor bewoners van WZC Frederickxhof
Woonzorgcentrum? Schrijf je in voor het Tubbe-organisatiemodel!
Lezing door Damiaan Denys op de startconferentie van UPC Duffel
Wat de gezondheidszorg in Ijsland ons kan leren
Dialoog en Diversiteit – Ontwerptraject cultuursensitieve zorg
De eerste Summer Academy van WhoCares? – Netwerken in zorg en welzijn
Leertraject netwerkcompetente zorgraden
Eerste interfederale programma geïntegreerde zorg
WhoCares? 2.0 – Onze nieuwe website is gelanceerd!
Brussel:
Cellebroersstraat 16B – 1000 Brussel
Leuven:
Maria Theresiastraat 123 – 3000 Leuven
Brussel:
Cellebroersstraat 16B – 1000 Brussel
Leuven:
Maria Theresiastraat 123 – 3000 Leuven