Zorg als fundament voor morgen: de inspiraties achter het Caruna-traject
In maart ’25 lanceerde de Christelijke Mutualiteiten (CM) het Caruna-traject: een breed maatschappelijk initiatief dat burgers, zorgprofessionals, beleidsmakers en academici samenbrengt in een fundamentele reflectie over de plaats van zorg in onze samenleving.
Door : Julia Boers
In maart ’25 lanceerde de Christelijke Mutualiteiten (CM) het Caruna-traject: een breed maatschappelijk initiatief dat burgers, zorgprofessionals, beleidsmakers en academici samenbrengt in een fundamentele reflectie over de plaats van zorg in onze samenleving.
Door : Julia Boers
Over Caruna
Het is geen klassiek onderzoek, geen beleidsnota, maar een uitnodiging tot dialoog, een oproep om zorg opnieuw te waarderen als de dragende kracht van een rechtvaardige en solidaire samenleving.
WhoCares? is trots om mee vorm te geven aan dit traject. Vanuit onze ervaring met complexe zorgvraagstukken en maatschappelijke co-creatie helpen we het debat te structureren, te voeden en om te zetten naar duurzame actie.
Maar op welke ideeën is dit traject gebouwd? Welke denkkaders inspireren deze heroriëntatie van zorg? We lichten drie sleuteldenkers toe die het hart vormen van de Caruna-visie: Hannah Arendt, Joan Tronto en het collectief achter The Care Manifesto.
Hannah Arendt: Zorg als Menselijke Actie
Hannah Arendt, de invloedrijke politieke filosofe, benadrukt dat zorg niet louter een taak is, maar een fundamentele menselijke activiteit. In haar werk maakt ze onderscheid tussen drie vormen van menselijk handelen: arbeid, werk en actie.
Arbeid betreft de zorg voor basisbehoeften zoals voeding en hygiëne, werk verwijst naar het bouwen aan structuren zoals instellingen en zorgsystemen, terwijl actie draait om de interactie met anderen, waarbij vrijheid, dialoog en vernieuwing centraal staan. Zorg raakt aan al deze dimensies, maar vooral aan de actie, die ons in staat stelt om samen iets nieuws en beters op te bouwen.
Pluraliteit en Nataliteit in Zorg
Arendt legt het accent op twee belangrijke concepten: pluraliteit en nataliteit. Pluraliteit verwijst naar het unieke karakter van elke persoon, terwijl nataliteit de mogelijkheid benadrukt om steeds opnieuw te beginnen. Deze ideeën nodigen uit tot een zorgpraktijk die creativiteit en vernieuwing omarmt, waarbij ruimte is voor verschillen.
Dit sluit aan bij de missie van Caruna, waar we proberen deze principes in de praktijk te brengen, door zorg te zien als een dynamische en gezamenlijke actie.
Joan Tronto: Zorg als Politieke Verantwoordelijkheid
Joan Tronto biedt een andere invalshoek door zorg te positioneren als een maatschappelijke verantwoordelijkheid in plaats van een privézaak. Haar werk laat zien hoe zorg verweven is met thema’s zoals macht, rechtvaardigheid en solidariteit. Tronto introduceert het concept van ‘caring with’, dat zorg beschrijft als iets wat we samen organiseren en delen. Dit omvat niet alleen zorgprofessionals, maar de hele samenleving.
Tronto benadrukt dat duurzame zorg gebaseerd moet zijn op solidariteit, inclusiviteit en rechtvaardigheid. Dit houdt in dat we ook aandacht moeten hebben voor degenen die vaak buiten beeld blijven. Goede zorg is alleen mogelijk als we bereid zijn om verantwoordelijkheid te delen. Deze benadering past perfect bij de kern van Caruna, waarin zorg wordt gezien als een collectief engagement dat ons allemaal aangaat.
The Care Collective: Zorg als Organiserend Principe
Het Care Collective, auteurs van The Care Manifesto, stelt zorg centraal als een organiserend principe voor de samenleving. Ze pleiten voor het heroverwegen van de rol van zorg, niet alleen binnen het gezin of de buurt, maar ook voor onbekenden, toekomstige generaties en de planeet.
Hun concept van ‘promiscuous care’ daagt ons uit om zorg als een collectieve kracht te beschouwen, die niet beperkt is door grenzen van afkomst of status. Deze uitnodiging om zorg opnieuw te zien als iets dat ons allemaal verbindt, roept op tot een inclusieve en egalitaire benadering van zorg, waarbij verbondenheid en wederzijdse afhankelijkheid centraal staan.
Zorg als Gemeenschappelijke Waarde
De inzichten van Arendt, Tronto en het Care Collective onderstrepen dat zorg veel meer is dan een individuele verantwoordelijkheid; het is een collectieve waarde die ons allemaal verbindt. Door zorg te benaderen als een menselijke activiteit, politieke verantwoordelijkheid en organiserend principe, kunnen we een samenleving creëren die niet alleen zorgzaam is, maar ook rechtvaardig en inclusief.
De oproep tot creativiteit, solidariteit en vernieuwing in zorgpraktijken is van essentieel belang voor een toekomst waarin iedereen kan floreren.
Doe mee met dit traject
Binnen Caruna bouwen we hierop verder. In dialoog. In co-creatie. En met de moed om zorg te erkennen als dat wat ons verbindt. Vandaag, morgen en nog lange tijd daarna.
Doe mee aan de dialoog!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, en ontvang elke maand een nieuwe dosis inspiratie in je inbox!
Van crisis naar vertrouwen: een nieuw begin voor teams en leiders
Zorg als fundament voor morgen: de inspiraties achter het Caruna-traject
Gratis download – Netwerken in zorg en welzijn
Een aparte kijk op verandermanagement
Een sterker preventief gezondheidsbeleid in Vlaanderen en Brussel
Rouwsensitief leiderschap: de sleutel tot een veerkrachtige en warme zorginstelling
Waarom rouwbewustzijn een gamechanger is voor jouw woonzorgcentrum
Kleinschalig genormaliseerd wonen in woonzorgcentra: dilemma’s en mogelijkheden
Community Based Hospital: De toekomst voor regionale ziekenhuizen
Groepsprocessen en groepsdynamiek in zorg en welzijn: Samen sterker
Verslag van de Socius trefdag 2024: Welzijn en cultuur onlosmakelijk verbonden?
Project rond valpreventie vermindert valrisico voor bewoners van WZC Frederickxhof
Woonzorgcentrum? Schrijf je in voor het Tubbe-organisatiemodel!
Lezing door Damiaan Denys op de startconferentie van UPC Duffel
Wat de gezondheidszorg in Ijsland ons kan leren
Dialoog en Diversiteit – Ontwerptraject cultuursensitieve zorg
De eerste Summer Academy van WhoCares? – Netwerken in zorg en welzijn
Leertraject netwerkcompetente zorgraden
WhoCares?
coöperatieve vennootschap
Brussel:
Cellebroersstraat 16B – 1000 Brussel
Leuven:
Maria Theresiastraat 123 – 3000 Leuven
WhoCares?
coöperatieve vennootschap
Brussel:
Cellebroersstraat 16B – 1000 Brussel
Leuven:
Maria Theresiastraat 123 – 3000 Leuven